Ποιος μηχανισμός ευθύνεται για όλα τα δημιουργικά θαύματα της φύσης — τις φτερούγες, τα μάτια, τα γόνατα, το καμουφλάζ των ζώων, την πέψη της λακτόζης, τη φωτοσύνθεση και τόσα άλλα; Μήπως οι τυχαίες μεταλλάξεις που συνέβησαν μέσα σε μόλις 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια; Και, αν δεν ευθύνονται οι μεταλλάξεις, τότε ποιος είναι ο μηχανισμός που εξηγεί την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα της εξέλιξης; Η θεωρία του Δαρβίνου για τη φυσική επιλογή εξηγεί πώς διατηρούνται σε βάθος χρόνου οι χρήσιμες προσαρμογές. Δεν εξηγεί, όμως, πώς δημιουργούνται. Ο πρωτοπόρος γενετιστής Ούγκο ντε Βρις το είχε θέσει πολύ εύστοχα: «Η φυσική επιλογή μπορεί να εξηγήσει την επιβίωση του καταλληλότερου, αλλά δεν μπορεί να εξηγήσει την έλευση του καταλληλότερου». Στο βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας, ο εξελικτικός βιολόγος Αντρέας Βάγκνερ παρουσιάζει το κομμάτι που λείπει από τη θεωρία του Δαρβίνου. Στηριζόμενος σε δεδομένα από πειραματικές και υπολογιστικές τεχνολογίες που μέχρι πρότινος φάνταζαν ασύλληπτες, εξηγεί γιατί οι προσαρμογές δεν συμβαίνουν έτσι τυχαία. Περιγράφει το πώς οι προσαρμογές αυτές καθοδηγούνται από ένα σύνολο νόμων, οι οποίοι επιτρέπουν στη φύση να ανακαλύπτει διαρκώς νέα μόρια και νέους μηχανισμούς, μέσα σε χρονικά διαστήματα απείρως μικρότερα από εκείνα που χρειάζονται οι τυχαίες παραλλαγές για να δράσουν — εξηγεί, κοντολογίς, πώς η φύση καινοτομεί. Βασισμένο σε πολύ προσεκτικά επιλεγμένα στοιχεία, τεκμηριωμένο ενδελεχώς, γραμμένο με παραστατικό τρόπο και εμπλουτισμένο με εντυπωσιακά παραδείγματα από το ζωικό βασίλειο, Η έλευση του καταλληλότερου αποκαλύπτει στον αναγνώστη το τελευταίο κομμάτι του παζλ για το μυστήριο της απίθανης ποικιλότητας της ζωής.

Οι πέτρες και οι βράχοι δεν είναι παρά το αρχείο που διατηρεί ο πλανήτης µας για το παρελθόν του, το ηµερολόγιο που κράτησε στο πέρασµα του γεωλογικού χρόνου. Είναι ένα ηµερολόγιο τόσο εκτενές, µε τόσο πολλούς τόµους, ώστε για να στεγαστεί χρειάστηκε ολόκληρος ο γήινος φλοιός. Μόλις κάποιος µάθει να βλέπει τις πέτρες σαν κείµενα, ολόκληρη η Γη µετατρέπεται σε µια πλανητική βιβλιοθήκη. Και οι άνθρωποι που εδώ και δύο αιώνες ανέλαβαν να µεταφράσουν τα κείµενα της βιβλιοθήκης αυτής είναι οι γεωλόγοι. Τα κείµενα της πλανητικής µας βιβλιοθήκης αφηγούνται παραµύθια επιβίωσης µε αίσιο τέλος, αλλά και γοτθικής ατµόσφαιρας ιστορίες µαζικής καταστροφής. Καθώς βυθιζόµαστε στις αχανείς εκτάσεις του γεωλογικού χρόνου και της γήινης ιστορίας, νιώθουµε να µας τυλίγει η παρουσία του παρελθόντος και συνειδητοποιούµε ότι µια µέρα θα γίνουµε κι εµείς µια µικρή καταχώριση στο ηµερολόγιο της Γης. Ας σεβαστούµε, λοιπόν, τις λεπτές ισορροπίες του κόσµου που µας περιβάλλει, ώστε η µελλοντική καταγραφή που θα µας αφορά να µην θυµίζει αρχαία ελληνική τραγωδία.

Το βιβλίο οφείλει τον τίτλο του στον Paul Erdős, έναν εκκεντρικό μαθηματικό με πλούσιο και πρωτότυπο έργο σε πολλά πεδία των μαθηματικών. Ο Erdős συχνά αναφερόταν στο «Βιβλίο» στο οποίο ο Θεός έχει συμπεριλάβει όλες τις αποδείξεις των μαθηματικών θεωρημάτων που διακρίνονται για την κομψότητα, τη διορατικότητα και την πρωτοτυπία τους. Ο Martin Aigner και ο Günter M. Ziegler ξεκίνησαν να γράφουν αυτό το βιβλίο με τη συνδρομή του Paul Erdős στα μέσα της δεκαετίας του 1990 συγκεντρώνοντας ευφυείς και καινοτόμες μεθόδους απόδειξης από διάφορα πεδία των μαθηματικών. Η έκδοση αποτελείται από σαράντα πέντε χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων αποδείξεων που οδήγησαν σε εύστοχες παρατηρήσεις και ανέδειξαν νέες πλευρές και προοπτικές σε βασικά και απαιτητικά προβλήματα από τη θεωρία αριθμών, τη γεωμετρία, την ανάλυση, τη συνδυαστική και τη θεωρία γραφημάτων. Το βιβλίο απευθύνεται σε κάθε μαθηματικό ή σε όποιον ενδιαφέρεται για τα μαθηματικά, καθώς ορισμένα από τα θέματα που πραγματεύεται είναι απλά και κατανοητά, ενώ για άλλα απαιτείται ένα μέτριο μαθηματικό υπόβαθρο (προπτυχιακό επίπεδο). Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1998. Από τότε γνώρισε μεγάλη επιτυχία, καθώς βρίσκεται στην έκτη αναθεωρημένη έκδοση, και έχει μεταφραστεί σε 14 γλώσσες. Με εικονογράφηση από τον Karl Heinrich Hofmann

---

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

---

Ο Martin Aigner έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης, και από το 1974 είναι καθηγητής μαθηματικών στο Freie Universität του Βερολίνου. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε διάφορα πεδία της συνδυαστικής και της θεωρίας γραημάτων, και είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων με αντικείμενο τα διακριτά μαθηματικά, μεταξύ των οποίων τα Combinatorial Theory και A Course on Enumeration. Το 1996 τιμήθηκε με το βραβείο μαθηματικής παρουσίασης Lester R. Ford από τη Μαθηματική Ένωση της Αμερικής (MAA). Ο Günter M. Ziegler έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το MIT, και από το 1995 είναι καθηγητής μαθηματικών στο Βερολίνο — αρχικά στο πανεπιστήμιο TU Berlin, και σήμερα στο Freie Universität. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και βιβλία στα διακριτά μαθηματικά, τη γεωμετρία, την τοπολογία και τη βελτιστοποίηση, μεταξύ των οποίων τα Lectures on Polytopes και «Do I Count? Stories from Mathematics». Το 2006 τιμήθηκε με το βραβείο μαθηματικής παρουσίασης Chauvenet της MAA, και το 2008 με το βραβείο Communicator του Γερμανικού Ιδρύματος Επιστημών.

Ίσως το μεγαλύτερο ερώτημα που προσπάθησε να απαντήσει ο Stephen Hawking στη ζωή του ήταν πώς το Σύμπαν θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει συνθήκες φιλόξενες για τη ζωή. Έτσι, κατέληξε να μελετά την προέλευση του Σύμπαντος από τη Μεγάλη Έκρηξη. Η πρώιμη εργασία του, όμως, ήρθε αντιμέτωπη με τη μαθηματική πρόβλεψη ότι πολλές Μεγάλες Εκρήξεις δημιουργούν ένα πολυσύμπαν, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου θα ήταν εξαιρετικά απίθανο να φιλοξενήσει ζωή. Ο Hawking, καθηγητής στο τμήμα θεωρητικής φυσικής του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ, μαζί με τον φίλο και στενό συνεργάτη του Thomas Hertog ανέπτυξαν μια νέα θεωρία για τον Κόσμο η οποία θα μπορούσε να δικαιολογήσει την ανάδυση της ζωής. Διεισδύοντας στην κβαντική φυσική των κοσμικών ολογραμμάτων και αποτολμώντας να προσεγγίσουν τις βαθύτερες ρίζες μας πολύ πίσω στον χρόνο, ξαφνιάστηκαν ανακαλύπτοντας ένα βαθύτερο επίπεδο εξέλιξης στο οποίο οι ίδιοι οι φυσικοί νόμοι μετασχηματίζονται και απλοποιούνται έως ότου να εξαφανιστούν τα σωματίδια, οι δυνάμεις, ακόμη και ο χρόνος. Αυτό τους οδήγησε σε μια επαναστατική ιδέα: Οι νόμοι της φυσικής δεν είναι αναλλοίωτοι, αλλά γεννώνται και συνεξελίσσονται καθώς διαμορφώνεται το Σύμπαν που διέπουν. Ενώ πλησίαζε το τέλος του Hawking, οι δύο συνεργάτες δημοσίευσαν τη θεωρία τους, προτείνοντας μια ριζοσπαστική νέα δαρβίνεια προοπτική για την καταγωγή του Σύμπαντός μας. Το βιβλίο προσφέρει ένα νέο όραμα για τη γέννηση του Κόσμου που θα μεταμορφώσει θεμελιωδώς τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε τη θέση μας στην τάξη του Σύμπαντος, και μπορεί τελικά να αποδειχθεί η μεγαλύτερη επιστημονική κληρονομιά του Hawking. Είπαν για το βιβλίο • «Ο Thomas Hertog, όπως ο μέντορας και συνάδελφός του Stephen Hawking, ποτέ δεν δίστασε να είναι φιλόδοξος κατά τη διατύπωση θεωριών για το Σύμπαν. Το σαρωτικό αυτό βιβλίο προσφέρει μια κατανοητή επισκόπηση τόσο αυτών που γνωρίζουμε στην κοσμολογία όσο και ορισμένων τολμηρών ιδεών για να πορευτούμε στο άγνωστο. Αποτελεί μια εισαγωγή στην τελική θεωρία του Hawking, αλλά και μια ματιά σε ακόμη γενικότερες θεωρίες που έπονται». —Sean Carroll, καθηγητής θεωρητικής φυσικής, Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας • «Μια όμορφα γραμμένη, γοητευτική περιγραφή τόσο της φυσικής όσο και των προσωπικοτήτων που συμμετείχαν στον οραματικό αγώνα του Hawking να κατανοήσει τον Κόσμο. Ο Thomas Hertog μάς προσφέρει μια συναρπαστική εικόνα εκ των έσω». —Neil Turok, καθηγητής θεωρητικής φυσικής, Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και Perimeter Institute for Theoretical Physics • «Γιατί το Σύμπαν μας είναι όπως είναι; Πώς ξεκίνησε; Πώς μπορεί να τελειώσει; Ο Hertog διερεύνησε τα συντριπτικά αυτά ερωτήματα σε συνεργασία με τον Hawking, επιτυγχάνοντας έτσι μια προνομιακή προοπτική για το πώς, ενάντια σε τρομακτικές φυσικές πιθανότητες, το φυλακισμένο πνεύμα του Stephen απέφερε εκπληκτικές γνώσεις ακόμη και κατά τα τελευταία του χρόνια. Αυτό το εξαιρετικά γραμμένο βιβλίο προσφέρει μια εικόνα για μια ξεχωριστή προσωπικότητα, για τη δημιουργική διαδικασία γενικώς, και για το εύρος και τα όρια της τρέχουσας κατανόησης του Κόσμου μας». —Martin Rees, Bραβείο Crafoord Αστρονομίας, Βασιλικός Αστρονόμος του Ηνωμένου Βασιλείου • «Η τελική θεωρία του Hawking εξηγείται με σαφήνεια σε αυτό το εξαιρετικά προσιτό βιβλίο. Ο συγγραφέας Thomas Hertog, ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του Stephen, μας προσφέρει μια ζωηρή εικόνα του Hawking τόσο ως λαμπρού φυσικού όσο και ως εκπληκτικά αποφασιστικού ανθρώπου». —Δρ Graham Farmelo, εταίρος του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ, επίκουρος καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο Northeastern • «Μια συναρπαστική εικόνα μίας από τις βαθύτερες αναζητήσεις του ανθρώπινου γένους από έναν εκ των εμβριθεστέρων επιστημόνων του». —Christophe Galfard, διδάκτωρ φυσικής υπό την εποπτεία του Stephen Hawking • «Οι Hawking και Hertog προσπαθούν να διαμορφώσουν μια νέα φιλοσοφία της φυσικής. [...] Οι έννοιες και τα επιχειρήματα που παρουσιάζονται εδώ είναι πραγματικά συγκλονιστικά. […] Το βιβλίο τους Περί της καταγωγής του Χρόνου είναι απίστευτα ανταποδοτικό». —The Times

Το (Δεν) υπάρχουν χαζές ερωτήσεις… στην επιστήμη γεννήθηκε με αφορμή τη δημοφιλή σειρά της Leah Elson 60 Seconds of Science, όπου οι φανατικοί της ακόλουθοι προτείνουν θέματα στα οποία πρέπει να απαντήσει μέσα σε εξήντα δευτερόλεπτα. Η συγγραφέας απαντά σε αυτό το γεμάτο χιούμορ πρώτο βιβλίο της σε δεκάδες επιστημονικές ερωτήσεις –από συνηθισμένες μέχρι ευφάνταστες ή ακόμα και εξωφρενικές– των θαυμαστών της απ’ όλο τον κόσμο. Στο πνεύμα του Αστροφυσική για βιαστικούς του Neil deGrasse Tyson και του The Complete Manual of Things that Might Kill You: A Guide to Self–Diagnosis for Hypochondriacs της Jen Bilik, το (Δεν) υπάρχουν χαζές ερωτήσεις… στην επιστήμη εξηγεί επιστημονικά και ιατρικά θέματα με ευκολονόητο και διασκεδαστικό τρόπο, και είναι κατάλληλο τόσο για φιλοπερίεργους αναγνώστες χωρίς επιστημονικές γνώσεις όσο και για επιστήμονες που θέλουν να φρεσκάρουν τις γνώσεις τους.