Η σύγκρουση μεταξύ επιστήμης και θρησκείας μοιάζει ανεξίτηλη στον χρόνο, σχεδόν αιώνια. Αυτές οι τόσο αποκλίνουσες ερμηνείες για τον κόσμο βρίσκονταν πάντα σε έντονη αντίθεση; Στην πραγματικότητα, όπως υποστηρίζει ο Peter Harrison, αυτό δεν ισχύει: Οι ίδιες οι έννοιες της επιστήμης και της θρησκείας είναι σχετικά πρόσφατες,εμφανίστηκαν μόλις στα τελευταία τριακόσια χρόνια και είναι οι ίδιες οι κατηγορίες, παρά οι υποκείμενες έννοιές τους, που περιορίζουν την κανόησή μας για το πώς η επίσημη μελέτη της φύσης συνδέεται με τη θρησκευτική ζωή. Στο βιβλίο Οι επικράτειες της επιστήμης και της θρησκείας, ο Harrison αποδομεί όσα θεωρούμε ότι γνωρίζουμε σχετικά με τις δύο κατηγορίες και, στη συνέχεια, τα ανασυνθέτει με έναν προκλητικό και παραγωγικό νέο τρόπο. Μέσω της παράλληλης, για πρώτη φορά, ιχνηλάτησης της ιστορίας αυτών των εννοιών, ρίχνει φως σε εναλλακτικά όρια και ελάχιστα γνωστές σχέσεις μεταξύ τους καθιστώντας με αυτόν τον τρόπο δυνατό να μάθουμε μέσα από την αληθινή τους ιστορία και να δούμε άλλους πιθανούς τρόπους με τους οποίους η επιστημονική μελέτη και η θρησκευτική ζωή μπορεί να συνδέονται, επηρεάζονται και εμπλουτίζουν αμοιβαία η μία την άλλη. Ένα συγκλονιστικό επίτευγμα από έναν διακεκριμένο μελετητή και στο απόγειο των δυνατοτήτων του, το βιβλίο Οι επικράτειες της επιστήμης και της θρησκείας υπόσχεται να αλλάξει για πάντα τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε για αυτούς τους θεμελιώδεις πυλώνες της ανθρώπινης ζωής και εμπειρίας.»

Ο περιοδικός πίνακας των χημικών στοιχείων —ο θεμελιώδης χάρτης της ύλης— είναι ένα από τα κορυφαία επιστημονικά επιτεύγματα του ανθρώπου· αλλά είναι επίσης ένας θησαυρός από ιστορίες πάθους, περιπέτειες, ανακαλύψεις, ανταγωνισμούς, πολιτικές ίντριγκες και ιδεοληψίες. Σε αυτόν μας ταξιδεύει ο συγγραφέας: στην ιστορία των στοιχείων, στις ιδιότητές τους, στο πώς επηρέασαν τη ζωή μας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και πώς ενδέχεται να την αλλάξουν στο μέλλον· στον ρόλο που διαδραμάτισαν στην οικονομία, στους πολέμους, στην τέχνη, αλλά και στη ζωή των ανιδιοτελών, μερικές φορές αδίστακτων και καμιά φορά τρελών επιστημόνων που τα ανακάλυψαν. Το βιβλίο είναι ένα μείγμα χημείας, φυσικής, βιολογίας, αστρονομίας, ιστορίας και κοινωνιολογίας, άκρως γοητευτικό για όσους θέλουν να γνωρίσουν την ανθρώπινη ιστορία μέσω της επιστήμης του περιοδικού πίνακα. Είπαν για το βιβλίο • «Γοητευτικό. [...] Δεν είναι ένα βιβλίο χημείας για αρχάριους αλλά μια ζωντανή ιστορία των χημικών στοιχείων και των χαρακτήρων πίσω από την ανακάλυψή τους.» —The New Scientist • «Μια συναρπαστική περιήγηση στα χημικά στοιχεία, με την εκρηκτική λάμψη του καθαρού νατρίου που πέφτει σε νερό. […] Mια ασταμάτητη παρέλαση σπαρταριστών επιστημονικών ιστοριών. [...] Απλά εκθαμβωτικό.» —The New York Times • «…Ο ενθουσιασμός και το πνεύμα του Kean προσφέρουν στον αναγνώστη μια αναζωογονητικά ανθρώπινη ματιά για ένα πεδίο που συνήθως θεωρούμε καθαρά πρακτικό. […] Αναμφίβολα, ακόμη και οι επαγγελματίες χημικοί έχουν να μάθουν πολλά από αυτό το βιβλίο.» —Science News • «...Μια συλλογή ιστοριών που αφορούν τη χημεία —εξαιρετική για επιστήμονες, για λάτρεις της ιστορίας ή απλά για όποιον αναζητά μια καλή αφήγηση.» —American Institute of Chemical Engineers Journal • «Ένα όμορφο ανάγνωσμα 500 σελίδων. […] Σίγουρα θα πάρει τη θέση του ανάμεσα στα καμάρια της βιβλιοθήκης σας και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα το συμβουλευτείτε πολλές, πολλές φορές στο μέλλον.» —Electronic Engineering Times • «...Είτε διαβάζονται για παιδαγωγικούς είτε για προσωπικούς λόγους, οι ιστορίες του βιβλίου θα ακολουθήσουν τους αναγνώστες του, θα τους προκαλέσουν σκέψεις και θα αποτελέσουν αφορμή για συζήτηση πολύ μετά την επιστροφή του βιβλίου στο ράφι.» —Journal for the History and Philosophy of Science, Πανεπιστήμιο του Τορόντo • «Μια ιδιότυπη περιπλάνηση στην ιστορία της επιστήμης. Ο Kean είναι σπουδαίος λογοτέχνης και μας διηγείται πολλές διαφωτιστικές και διασκεδαστικές ιστορίες. [...]» —Kirkus Reviews • «Υπέροχο βιβλίο. Συγκρίνεται με το Περιοδικό σύστημα του Πρίμο Λέβι, και μεταξύ των δύο προτιμώ πραγματικά αυτό.» —BBC Focus Science • Το 2011, το παρόν βιβλίο ήταν υποψήφιο για το βραβείο καλύτερου επιστημονικού βιβλίου που απονέμει η Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου, και κατετάγη δεύτερο.

Οι μόνοι αριθμοί σ’ αυτό το βιβλίο είναι οι αριθμοί των σελίδων Μια εικονογραφημένη περιήγηση στις δομές και τα μοτίβα που ονομάζουμε «μαθηματικά» Το βιβλίο αυτό είναι ένας πρωτότυπος, ζωντανός, διαδραστικός οδηγός στους τρεις βασικούς κλάδους των θεωρητικών μαθηματικών –τοπολογία, ανάλυση και άλγεβρα– που αποδεικνύονται εντυπωσιακά κατανοητοί. Ανατρέπει τη συμβατική προσέγγιση στα μαθηματικά ενθαρρύνοντας τον καθένα να σκεφτεί δημιουργικά γύρω από το σχήμα και τη διάσταση, το άπειρο και το απειροστό, τις συμμετρίες, τις αποδείξεις και τον τρόπο με τον οποίο συνταιριάζονται όλες αυτές οι έννοιες. Στους αναγνώστες προσφέρεται έτσι μια ελεύθερη περιδιάβαση ανάμεσα στις αμίμητες απολαύσεις και τα άλυτα μυστήρια αυτού του τόσο σημαντικού γνωστικού αντικειμένου. Όπως με την κλασική αλληγορία Flatland, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά πριν από έναν αιώνα, ή το Godel, Escher, Bach του Ντάγκλας Χόφσταντερ, πριν από σαράντα χρόνια, δεν έχει υπάρξει βιβλίο παρόμοιο με το Μαθηματικά χωρίς αριθμούς . Ένα σωρό εκλαϊκευτικά αναγνώσματα ασχολήθηκαν με αριθμούς όπως το π, το μηδέν ή το άπειρο. Αυτό το βιβλίο πηγαίνει πολύ πιο πέρα θέτοντας ερωτήματα όπως: Πόσα σχήματα υπάρχουν; Υπάρχει κάτι πιο μεγάλο από το άπειρο; Άραγε είναι τα μαθηματικά κάτι αληθινό; Παιδί-θαύμα στον τομέα, ο Μάιλο Μπέκμαν εξηγεί γιατί τα μαθηματικά είναι κατά κύριο λόγο αναγνώριση μοτίβων και πώς μας εκπλήσσουν διαρκώς αναδεικνύοντας απροσδόκητες και χρήσιμες διασυνδέσεις με τον πραγματικό κόσμο.

Σε αυτό το βιβλίο, ο Μάρτιν Γκρούνβαλντ στρέφει τον ερευνητικό του φακό στην αίσθηση της αφής, που συνοδεύει τη ζωή µας από την αρχή έως το τέλος. Ήδη από την εμβρυϊκή φάση, προτού καν αποκτήσει τις υπόλοιπες αισθήσεις του, ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και το περιβάλλον του χάρη στις επαφές στην κοιλιά της μητέρας, ενώ από τα ερεθίσματα που δέχεται το βρέφος κατά την επαφή μαζί της ή µε άλλα πρόσωπα ευνοείται η ανάπτυξη και η νευρωνική ωρίμανση του εγκεφάλου, καθώς επίσης και άλλων λειτουργιών. Μέσα από διάφορα παραδείγματα, ο συγγραφέας εφιστά την προσοχή στους κινδύνους τους οποίους εγκυμονούν τυχόν διαταραχές στο αισθητήριο σύστημα της αφής· παράλληλα, αναδεικνύει και τη σημασία της συγκεκριμένης αίσθησης στις διαδικασίες σχεδιασμού και κατασκευής διαφόρων προϊόντων και συσκευών από τις βιομηχανίες. Από κάθε άποψη, η αίσθηση της αφής κατέχει κυρίαρχο ρόλο στη ζωή µας, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό την πορεία της υγείας µας, µε αντίκτυπο στη συμπεριφορά, τις πράξεις και τις επιλογές µας. Κατά τον Μάρτιν Γκρούνβαλντ, πρόκειται για ένα παραγνωρισμένο αισθητήριο σύστημα, που όµως χρήζει προσοχής και περαιτέρω μελέτης.

---

Ο καθηγητής Martin Grunwald (Μάρτιν Γκρούνβαλντ) γεννήθηκε το 1966 στη Λειψία. Σπούδασε ψυχολογία, βιολογία και φιλοσοφία στα πανεπιστήμια της Ιένας, της Λειψίας και της Δρέσδης αντίστοιχα. Από το 1996 είναι επικεφαλής του Εργαστηρίου Απτικής, που υπάγεται στη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Λειψίας και συγκεκριμένα στο Ινστιτούτο Paul Flechsig για την Έρευνα του Εγκεφάλου. Μέσα από έρευνες και πειράµατα που διεξάγονται στο Εργαστήριο Απτικής, μελετά τον τρόπο µε τον οποίο λειτουργεί η αίσθηση της αφής στον άνθρωπο και πώς επηρεάζει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις πράξεις µας. Παράλληλα, στην έρευνα των διατροφικών διαταραχών, της άνοιας και της νεογνολογίας ακολουθεί πρωτοποριακές μεθόδους θεραπείας και μέτρησης τιμών µε σημείο αναφοράς το σώμα. Μεταξύ άλλων, έχει συνεργαστεί µε το MIT της Βοστώνης, ενώ ως εισηγητής του απτικού σχεδιασμού παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικής σε διάφορες εταιρείες παγκοσμίως σε ό,τι αφορά τον σχεδιασμό νέων προϊόντων και συσκευών. Το σύγγραμμά του Η ανθρώπινη αίσθηση της αφής (Human haptic perception, 2008) αποτελεί έργο αναφοράς για την παγκόσμια απτική έρευνα.

Ο αστροφυσικός Neil deGrasse Tyson έχει προσελκύσει έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς διαδικτυακών ακολούθων στον κόσμο, χάρη στον μεταδοτικό τρόπο με τον οποίο μιλά για την επιστήμη και το σύμπαν μας. Το μπεστ-σέλερ του Αστροφυσική για βιαστικούς (2017) πρόσφερε σε περισσότερο από ένα εκατομμύριο αναγνώστες μια εύστοχη και προσιτή κατανόηση του σύμπαντος. Τώρα ο Tyson μάς αποκαλύπτει την αλληλογραφία του με ανθρώπους από όλο τον κόσμο που τον προσέγγισαν αναζητώντας απαντήσεις σε μικρά ή μεγάλα ερωτήματα σχετικά με την επιστήμη, την πίστη, τη φιλοσοφία, τη ζωή και –φυσικά– τον Πλούτωνα. Οι εύστοχες, ενθουσιώδεις και συχνά χιουμοριστικές απαντήσεις του αντικατοπτρίζουν τη δημοτικότητά του και την ικανότητά του να μας διδάσκει με κατανοητό τρόπο τα μυστικά του σύμπαντος. Το πιο ειλικρινές και εγκάρδιο έργο του μέχρι σήμερα, Επιστολές από έναν αστροφυσικό, μας εισάγει σε μια νέα, προσωπική διάσταση της αναζήτησής του ως προς τη θέση μας στο σύμπαν. Το βιβλίο προλογίζει ο Παύλος Καστανάς, δημιουργός του καναλιού Astronio. https://youtu.be/EbwUE1Mbu2k